Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Rally Turkey | WRC

Sözlük

0 numara: Yarışmacılar start almadan önce etabı geçen ve seyircileri uyaran öncü araçtır.

Aerodinamik parçalar: Ralli otomobillerini yüksek süratlerde yolda tutmaya yardımcı olan ve motoru, vites kutusunu frenleri soğutmak için otomobilde üzerinde kullanılan spoiler, tamponlar ve şekil verilmiş diğer panelleri ifade eder.

ALS: Anti Lag Sisteminin (turbo gecikmesinin önlenmesini sağlayan sistem) kısaltılmış hali.

Aktif diferansiyel: Dört çeker ralli otomobillerinde kullanılan ve en iyi yol tutuşu sağlamak için hangi tekerleğe ne kadar gücün gönderileceğini denetleyen bilgisayar destekli diferansiyel sistemi. 2006 yılından itibaren aktif ön ve arka diferansiyeller yasaklanarak yerine mekanik olarak ayarlanan sistem getirildi.

Amortisör: Ralli otomobili süspansiyonunun temel parçalarından biridir. Her otomobil, her tekerleğin göbeğine bağlanan 4 amortisöre sahiptir. Amortisörler zemin üzerindeki tümsekleri absorbe ederek, otomobilin mümkün olduğunca yerle temas etmesini sağlayacak biçimde tasarlanmıştır.

Amortisör ayarları: Ralli otomobilinin amortisörleri ayarlanabilir elemanlardır. Böylelikle farklı karakteristikler için uygun hale getirilir. En basit anlamda amortisörlerin sertliği, esnekliği ve yüksekliği ayarlanabilir. Pilotlar etaplar arasında bu ayarları yaparken genellikle sistem üzerindeki ayar elemanlarını kullanırlar. Değişikliklerin ölçütü olarak ise genellikle “tık” ibaresi kullanılır. (1 tık=1 birim).

Co-pilot (Yardımcı sürücü): Yaklaşan yol koşulları hakkında pilota sözlü bilgi veren, yol tariflerini açıklayan ve ön yolcu koltuğunda oturan sporcu.

Çivili lastik: Karlı ve buz kaplı zeminlerde yol tutuş sağlamak için yüzeyi çivilerle donatılmış lastiktir.

Deneme Sürüşü: Ralli başlamadan önce rallinin genel karakteriyle benzer özellikteki parkurda koşulan ve ekiplere otomobillerini kontrol etme fırsatı tanıyan seanstır.

Etaplar: Pilot ve co-pilotun mümkün olan en kısa sürede geçmeye çalıştıkları, özel etap olarak da adlandırılan rallinin yarışılan kısımlarını ifade eder.

Etap zamanı: Bir özel etabın startından bitiş noktasına kadar kaydedilen zamanı belirtir.

FIA: Uluslar arası Otomobil Federasyonu. Cenevre’de bulunan ve Dünya Ralli Şampiyonası ve diğer motor sporları aktivitelerinin yönetici organıdır.

Flying finish (FF noktası): Bir özel etabın bittiğini, zaman alımının durduğu noktayı ifade eder. Bu şekilde adlandırılmasının sebebi otomobillerin bu noktayı tam gaz geçmeleridir.

Gün: Dünya Ralli Şampiyonası organizasyonlarında bir gün içinde koşulan etapların tümünü ifade etmek için kullanılır.

HANS aygıtı: Baş ve Boyun Desteği’nin kısaltılmış halidir. Boynun arkasından omuzlara takılır ve bir kaza durumunda pilotun boynunun istem dışı hareketlerini kısıtlayarak ciddi yaralanmaların önüne geçer.

Interkom: Araç içindeki motor gürültüsünden etkilenmeden pilot ve co-pilotun iletişim kurabilmesi için kullanılan telsiz bağlantısıdır. İnterkom kulaklıkları ve mikrofonları kaska içine entegre edilmiştir.

Hedef süre: Organizatör tarafından bir ralli otomobiline normal etabı tamamlaması için izin verilen süredir. Eğer yarışmacı kontrol noktasına hedef süreden daha erken ya da daha geç gelirse zaman cezaları uygulanır.

İşletme şaftı: Motordan ön ya da arka diferansiyele gelen gücü tekerleklere aktaran transmisyonun parçalarıdır. Her ralli otomobilde 4 adet bulunur.

Kalkış kontrol sistemi: Sürücüye durarak start esnasında mümkün olan en iyi startı alması için yardımcı olan sistemdir. Ayrıca motorun stop etmesini önleyen bir cihaz içerir.

Kapalı Park: Belirli kurallara tabi olan ve tüm yarışan otomobillerin akşam tutulduğu güvenli alandır.

Karter muhafazası: Motor altında yer alan ve yağ karteri ile vites kutusunu darbelere karşı koruyan dayanıklı panel.

Keşif: Her ralliden önce yarışmacılar etapları tanımak için iki gün antrenman yapma şansına sahiptirler. Bu keşif esnasında otomobiller organizatör tarafından belirlenen maksimum 50-70 km arasında değişen hız limitine uymak zorundadırlar. Yarışmacıların etaba alışmak ve yol notu çıkarmak için her etabı iki kez geçme hakları vardır.

Keşif otomobili: Pilot ve co-pilotun ralliden önce güzergâhı tanımak ve yol notu hazırlamak için kullandıkları yüksek standartlı yol otomobilidir.

Kısıtlayıcı: FIA kurallarının ralli motorları için gerektirdiği şekilde motor gücünü 300 beygir civarında tutabilmek için hava/yakıt karışımının akışı 34 mm çapındaki subap vasıtasıyla sağlanır. Eğer böyle bir kısıtlama söz konusu olmasa otomobiller 500 beygirden daha fazla güç üretir.

Normal Etap: Özel etaplar, servis alanı ve kapalı park arasında yer alan trafiğe açık yollardır. Sürücüler uygulanmakta olan trafik kurallarını uymalıdırlar.

Öncü araçlar: Yarışmacılardan önce etapları geçerek hava ve yol şartları gibi bilgileri rapor eden, organizasyonun güvenlik araçlardır.

Özel Seyirci Etabı: Ralli pilotlarının birbirlerine karşı yarıştığı, genelde şehir içindeki mekanlarda düzenlenen ve iki paralel yoldan oluşan parkurdur.

Podyum Rampası: Rallinin resmi start ve bitişlerinde, start alan ve yarışı tamamlan tüm otomobillerin geçmesi gereken yüksek platformdur.

Raya oturmak: Sürücünün iyi bir viraj dönüş hızı için otomobili ile viraj içinde kalan ve geçen otomobiller tarafından oluşturulan derin iz üzerinden geçmesidir.

Roll cage: Bir darbe ya da takla atma durumunda pilot ve co-pilotu korumak için tasarlanmış karbon çelik borulardan oluşan kafes yapısıdır.

Servis Alanı: Zaman limitlerine bağlı kalınarak otomobillerin bakımlarının ve tamiratlarının yapılması için tasarlanmış yerdir.

Sıralama: Sürücülerin geçmiş rallilerdeki başarıları göz önünde tutularak hangi pilotun hangi sırada start alacağının, yarışma numarasının belirlenmesidir.

Sıralı vites kutusu: Vites artırırken ya da düşürürken viteslerin sırayla (1-2-3-4-5-6) değişmesini sağlayan sistemdir. Çoğu WRC vites kutusu yarı otomatiktir ve gazı, debriyajı, vites değişimini yöneten elektro-hidrolik kontrol mekanizmasıyla donatılmıştır.

Start listesi: Yarışmacıların hangi sıra ile start alacağını belirten listedir. Rallinin her gününde start listesi farklıdır. Açılış gününün start listesi sürücüler klasmanının dizilişine göre düzenlenir; şampiyonada lider olan sürücü ilk sırada start alır. İkinci ve üçüncü gün için ise yarışmacılar toplam etap zamanları dikkate alınır; rallide lider olan ekip ilk sırada start alır.

Stop noktası: Yarışmacının özel etap sonrasında durup etap derecesini karnesine yazdırdığı, flying finish noktasından 200-250 m sonra olan noktadır.

 

Sürücü güvenliği: : Ralli otomobillerinde hava yastığı yoktur. Bunun yerine sürücü ve yardımcı sürücü koruyucu kafes içinde oturur ve 6 noktalı emniyet kemerleriyle kendilerini sabitlerler. Otomobilde, gerektiğinde otomatik olarak devreye giren yangın söndürme sistemi vardır ve ekip ateşe dayanıklı tulum, kask ve başı ve boynu darbelerden etkilenmesini önlemek için kullanılan HANS’ı kullanırlar

Teknik Kontrol: Yarıştan önce, yarış esnasında ve yarıştan sonra ralli otomobillerinin kurallara uygunluğunu kontrol eden teknik görevlilerin yaptığı kontrollerdir.

Toprak zemin ayarları: Gevşek zeminli etaplarda ralli otomobiline maksimum performansı sağlayacak lastik seçimi ve süspansiyon ayarlarını ifade eder.

Turboşarjör: Motorun daha fazla güç üretmesi için yakıt/hava karışımının basıncını arttıran türbindir. Tüm ralli otomobillerinde normal yol otomobillerinden 4-5 kat daha fazla basınç sağlayan turboşarjör (turbo) kullanılır. Anti lag sistemi (turbo gecikmesinin önlenmesini sağlayan sistem) sayesinde ralli otomobillerinin çoğu düşük devirlerde bile maksimum turbo performansını verebilir.

Yarış kıyafeti: Ralli sporcuları ateşe dayanıklı 3 kat tabaka içeren yarış kıyafeti kullanırlar. Buna ek olarak aleve dayanıklı iç çamaşırı ve kasklarının içine ateşe dayanıklı başlık (balaklava) giyerler.

Yol Notu: Co-pilot tarafından yaklaşan yol şartlarını pilota aktarmak için kullanılan talimatlardır. Yol notları her ralli öncesinde gerçekleştirilen keşif sürüşleriyle hazırlanır. Bu sürüşlerde pilot etabı geçerken kendi anlayabileceği şekilde co-pilotuna yol notuna ne yazması gerektiğini söyler. Co-pilot da de bunları kısaltarak yazar. Ralli esnasında ise co-pilot bu notları pilota okur.

Yol Tarifi: Ralli organizatörü tarafından hazırlanan ve tüm yarışmacılara dağıtılan içinde talimatlar, zaman çizelgeleri, yönler, güzergâhlar ve haritalar bulunan özel kitaptır.

Zaman Aşımı Limiti (OTL): Over time limit’in kısaltılmış halidir. Yarışmacı zaman kontrol noktasına veya servis alanına 15 dakikadan geç gelirse ya da ralli esnasında toplamda 30 dakikadan daha fazla geç gelirse zaman limitini aşmış olur ve o günün klasmanına giremez.

Zaman cezası: Etap startı, servis girişi ve servis çıkışı fark etmez, zaman kontrol noktasına gelinen her 1 dakikalık gecikme için ekibe 10 saniye zaman cezası verilir. Zaman kontrol noktasına erken gelinen her dakika içinse 1 dakika zaman cezası verilir.

Zaman karnesi: Co-pilot tarafından muhafaza edilen ve tüm ralli boyunca etap zamanlarının üzerine işlendiği belgedir. Herhangi bir karışıklık durumunda karneye başvurulması adına önemlidir ve organizasyon görevlileri tarafından imzalanarak geri verilir.

Zaman kontrol noktası: Otomobillerin durup ralli görevlilerine noktaya resmi varış saatlerini işlettikleri yerdir.

 

 

MARMARIS WEATHER

Kategoriler